دانش جنسی کودکان در سنین مختلف
درباره‌ی مسائل جنسی کودکان در هر سنی تا چه میزان باید اطلاعات داشته باشند. به خاطر داشته باشید بهترین آموزگار برای کودکان والدین می‌باشند.
پاسخ به سوال کودک: «نوزاد از کجا می‌آید؟»
زمانی که کودک، اولین نوزاد تازه متولد شده را می‌بیند، این سوال برایش به وجود می‌آید که نوزاد از کجا می‌آید؟ و مثل همه‌ی سوال‌هایی که از والدین می‌پرسد، جواب این سوال را نیز از آنها می‌‌خواهد. برای آنکه بدانیم چگونه به این سوال کودک پاسخ دهیم، باید بدانیم که:
مراحل درک کودک از تولد بدین صورت است:
«کودک سه ساله ،
این جواب راکه نوزاد در شکم مادر رشد می‌کند را نمی‌تواند قبول کند. او گمان می‌کند همان‌طور که از خواربار فروشی می‌توان هر چیزی را خرید، بچّه را هم از بیمارستان خریده‌اند.
کودک چهار ساله،
خرید بچّه را، از بیمارستان قبول ندارد، ولی رشد کودک در شکم مادر را می‌پذیرد و تصور می‌کند بچّه از ناف مادر زائیده می‌شود.
کودک پنج ساله،
بیشتر علاقمند است خود صاحب بچِّه شود، و این را در بازی‌های آنها می‌توان مشاهده کرد.
کودک شش ساله،
علاقه شدیدی به مبدأ پیدایش بچه، بارداری و تولد پیدا می‌کند و تصور می‌کند بچّه در اثر ازدواج پدر و مادر و به خواست خداوند به‌وجود می‌آید و در شکم مادر به شکل تخم است.
کودک هفت ساله،
علاقه شدیدی به داشتن نوزادی جدید در خانواده دارد تا فرایند رشد کودک، در مادر را درک کند.»(2)
باید بدانیم اگر به کودک چهارساله بگوییم "نوزاد در بدن مادر رشد می‌کند " ، مطابق سن و درکش این را می‌پذیرد همان اندازه دانش، برای سن او کافی است.
«هرگز نباید، در برابر سوال کودک، از چگونگی تولد، به او دروغ بگوئید. اگر هم نمی‌خواهید در آن لحظه پاسخی دهید، به او بگوئید بعداً صحبت خواهیم کرد. تجربه ما نشان می‌دهد که پاسخ درست ما به بچه‌ها، نه تنها انحراف ایجاد نمی‌کند، بلکه از آنها پیشگیری می‌کند»(3)
تا سن 5 سالگی
بچّه‌ها باید:
1- نام صحیح اعضای بدن از جمله اعضای تناسلی را بدانند.
2- درک کنند که نوزادان از رحم مادر متولد می‌شوند.
3- مفهوم فضای خصوصی را هنگام تعویض لباس و رفتن به توالت بدانند. به ویژه ضروری است کودکان 5 ساله تفاوت خصوصی و سری را بفهمند.
4- بتواند به راحتی با والدین یا فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگری، درباره جنسیت صحبت کنند.
5- نسبت به هویت مذکر یا مونث خود عزت نفس داشته باشند.
بین 6 تا 9 سالگی
بچّه‌ها باید:
1- بتوانند تولید مثل حیوانات و گیاهان را به عنوان بخشی از چرخه حیات درک کنند.
2- در پاسخ به سوالاتی چون «نوزادان از کجا می‌آیند؟» «چطوری به دنیا می‌آیند» چیزهای شنیده باشند.
3- از تفاوت بین دو جنس آگاه باشند و بتوانند نام صحیح اندام تناسلی خود و جنس مخالف را نام ببرند.
4- درک کلی از ایدز و عفونت‌های دیگری که از طریق جنسی منتقل می‌شود داشته باشند.
5- نسبت به سلامت کلی و نیازهای ایمنی بدن خود مسئولیت روزافزون پیدا کنند و بهداشت شخصی خود را با مسواک زدن، دوش گرفتن، رعایت تغذیه مناسب و غیره حفظ کنند.
6- مفاهیم دوستی و عدالت را بفهمند و بتوانند احساسات خود را با والدین یا افراد بزرگسال قابل اعتماد دیگر درمیان بگذارند.
بین 9 تا 13 سالگی
بچّه‌ها باید:
1- جنسیت را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی درک کنند.
2- با تغییرات طبیعی دختران و پسرها در دوران بلوغ (عادت ماهیانه و احتلام) آشنا شوند.
3- بتوانند با دیگران دوست شوند و دوستی‌هایشان را حفظ کنند. (معمولاً با هم جنس‌های خودشان
4- روند تولید مثل و از جمله مفاهیمی چون: آمیزش جنسی، پدر و مادرشدن، سقط جنین و جلوگیری از بارداری را درک کند.
5- بدانند سوء استفاده جنسی چیست؟ چگونه می‌توان آن را تشخیص داد و در موقعیت‌های بالقوه خطرناک چگونه باید رفتار کرد.
با توجه به مراحل رشد کودک، به پرسشهای او پاسخ دهید. هر چه سن او کمتر است پاسخ‌ها را عینی تر و با لحن جدی بگویید. جواب آنها را حداکثر در دو تا سه جمله بدهید. بچه‌های ده- دوازده ساله به اطلاعات بیشتری نیاز دارند که می‌توان از طریق کتاب‌ها، جزوه‌ها و کلاس‌های آموزی به آنها دست یافت.
مطلب مرتبط:
بسیاری از روان‌پزشکان معتقدند تمايلات جنسي از بدو تولد شروع مي‌شود و مکيدن پستان مادر را نيز جزو تجارب جنسي محسوب مي‌کنند. در برخي تحقيقات نيز توانايي ارگاسم در نوزادان پسر پنج ماهه و نوزادان دختر 9 ماهه گزارش شده است. اين تحقيقات به اين نکته اشاره کرده‌اند که مراحل ارگاسم در نوزادان پسر دقيقا مانند مردان بالغ است، منهاي توانايي انزال...
در اين دوره لازم است والدين و مراقبان کودک به نکات اساسي زير توجه نمايند:
* از هرگونه لمس و نوازش اندام تناسلي کودک خودداري نماييد.
* تماس دست با اندام تناسلي کودک و شيرخوار در هنگام تعويض پوشک يا شستشو و حتي حين حمام کردن او را به حداقل برسانيد.
* از انجام روابط زناشويي درساعات بيداري کودک و شيرخوار اجتناب کنيد که اين مساله در تعاليم ديني نيز به صورت ويژه مورد توجه قرار دارد و به آن تاکيد شده است.
در دوران خردسالي، تفاوت‌هاي کودکان از نظر جنسيتي بارزتر شده و نسبت به بازي‌هاي پسرانه يا دخترانه نمود پيدا مي‌کند. با شروع به رشد ذهني و عقلي، کودک به مرور نام نقاط مختلف بدن خود را ياد مي‌گيرد که لازم است در اين دوران آموختن صحيح اسامي اعضاي تناسلي توسط والدين به تنهايي يا به کمک مشاوران به جاي اسامي نامانوس مورد توجه و اهميت ويژه قرار گيرد.
به مرور با رشد کودک و آشنايي با محيط پيرامون و شناخت بيشتر نقاط مختلف بدن کودک درمي‌يابد که لمس برخي نقاط بدن براي وي خوشايند است. برخي از کودکان در اين دوران ممکن است به اين لمس ادامه داده و حالت خودارضايي به خود بگيرند که حرکاتي مانند خوابيدن مکرر بر روي شکم و مالش خود به اشياء يا زمين يا اسباب‌بازي‌ها و عروسک‌ها فرآيندي معمولي و گذرا تلقي مي‌شوند.
توجه والدين به اين موارد و جدا کردن اين موارد از ساير مواردي که عوامل گوناگون از جمله عفونت‌هاي ادراري و مشکلات تناسلي و پوستي موجب تحريک دستگاه تناسلي کودکان مي‌گردد، بسيار مهم تلقي مي‌شود.
هرچند سوالات بسياري در مورد علل اين رفتار کودکان همچنان بي‌پاسخ مانده ولي مسلم است که اين پديده در اين سنين موقت است و نياز به اقدام خاصي ندارد. هرچند لازم است زمينه‌هاي مذهبي و فرهنگي خانواده مورد توجه قرار گيرد ولي والدين بايد از رفتارهاي خشن و ترساننده در اين مورد بپرهيزند زيرا ممکن است کودک را به ساير فعاليت‌هاي مضر وادار کند. به زبان کودکانه بايد به وي آموخت که اين رفتار مورد پسند نبوده و نبايد به تکرار آن اقدام کند. اين مساله بايد در محيطي آرام و بدون ترس به کودک منتقل شود.
مشغول کردن کودک به ساير فعاليت‌ها و منحرف کردن حواس بچه از اين رفتار و ايجاد زمينه براي ساير فعاليت‌هاي مفيد مي‌تواند در ترک اين عادت در کودکان مفيد فايده باشد. با این حال در صورتی که در کودکان به نوعی متوجه خودارضائی شدید حتماً با روانپزشک مشورت نمائید.
منابع: www.migna.ir اردیبهشت91
کلیدهای آموزشی و مراقبت از سلامت جنسی کودکان و نوجوانان / مترجم: سارا رئیسی طوسی
دنیای کودک تبریز : دکتر سعید اکبری حقیقت – روانپزشک – مشاور امور تربیتی کودک ونوجوان
تبیان / پزشک آنلاین / سایت فرزندان ما / میگنا
نظرات شما عزیزان:
| 
تبادل لینک هوشمند 
